Felsefenin temel ve elzem olan görevi insanın evreni ve kendisini anlamasına yardımcı olmaktır. Antik Yunan anlama ve düşünce kozmolojisinde köklerini bulan felsefe var olan şeylerin temel öğeleri içinde mevcut olan gerçek düzeni bularak evreni anlamaya çalışmıştır.
Politik felsefenin kurucusu olan Platon’un felsefeye damga vuran kuramı İdealar kuramı ise insanlığı rasyonellikten öteye götürmüş ve düşünmenin ve gerçekliğin sorgulanması bağlamında felsefe tarihine damga vurmuştur. Platoncu varlık anlayışı, Doğa filozoflarının varlık ve nedensellik anlayışlarını tümüyle reddetmek, onların varlık veya töz olarak kabul ettikleri madde yerine madde-dışı, ontolojik gerçeklikleri koymak ve yine onların tümünün olayların açıklaması ile ilgili olarak kabul ettikleri gerçeklik açıklama modeli yerine tanrıbilimci bir açıklama benimsemektir. Bu ise, bir bütün olarak İdeaların varlığını ve onların asıl açıklayıcı nedenler olduklarını göstermek anlamına gelmektedir.
Platon’un İdealar kuramının ne olduğu ile ilgili oldukça geniş bir tartışma olarak
değerlendirilebilir. Bu durumda Platon’da ideaların ne anlama geldiğini kısaca anlamakta fayda vardır.
İdealar Kuramı
İdealar Kuramı, Platon’un varlığı ve bilgiyi açıklamak adına ortaya koyduğu insan zihninden bağımsız olan aşkın tümel gerçekliktir. Metolojik değil daha çok varlık yani ontolojik bir bakış açısıdır.
- Felsefe de düşünce, ahlak ve zevkin kanunları
- Aristotales’in kategoriler olarak adlandırdığı, umumi şekiller
- Tabi ilimlerin, tipler dediği şey
Platon‘a göre tüm gerçeklik rasyonel hayatta değil, bir mahiyette insanın özünde yani düşüncededir.
İdealar dünyası, duyusal dünyanın, var olmak ve yok olmanın gerçekliğini açıklamasını olanaklı kılan bir varsayımdır. Ancak bu varsayımı gerçekliğe dönüştürmek için ise artık varsayım olarak görülmeyecek ontolojik bir ilkeye dayandırmak gerekir ve bunun içinde şu fikri ortaya çıkarır:
Her şeyin temelinin iyi olduğu veya iyinin var olduğunun kabul etmek. Nasıl ki bir matematikçi birtakım işlemler ve önermeler ile işe başlar ve bu önermelerin doğruluğunu kanıtlamayı gerekli görmüyorsa; onları apaçık, kanıtlamaya ihtiyaç göstermeyen, herkesin doğruluğundan emin olduğu ilkeler olarak ortaya koyuyorsa, bir metafizikçi de her şeyin temelinde İyi’nin olduğunu, İyi’nin var olduğunu, Varlığın İyi olduğunu en son doğru olarak kabul edecek ve bundan hareketle her şeyi anlamaya ve anlamlandırmaya başlayacaktır.
‘Görülen her şey bir yansımadır ve gerçeklik içkin gerçeklikte, idealar dünyasındadır. ‘
